top of page

Sawa i Wars. Transfiguracja / równonoc jesienna
performans z udziaÅ‚em syrena, który powstaÅ‚ z nadwiÅ›laÅ„skich Å›mieci, 22 wrzeÅ›nia, Warszawa 2021

fot. Adam Gut

 

 

Czy równonoc jesienna jest nocÄ… magii i czarów? Czy w WiÅ›le wciąż pÅ‚ywajÄ… syreny? Co wspólnego z warszawskÄ… legendÄ… majÄ… Å›mieci? Czy możliwa jest nowa niepatriarchalna rzeczywistość? 

 

22 wrzeÅ›nia, w czasie jesiennej równonocy, pod Mostem ÅšlÄ…sko-DÄ…browskim po praskiej stronie WisÅ‚y, podczas performansu, w kontekÅ›cie tych i podobnych pytaÅ„, Iwona Teodorczuk-MożdżyÅ„ska uruchomiÅ‚a przestrzeÅ„ symbolicznej wyobraźni. 

 

Astronomiczne zjawisko jakim jest równonoc, to specjalny czas, majÄ…cy wpÅ‚yw na funkcjonowanie ludzkich i nieludzkich organizmów, czas w różnych kulturach uznawany za magiczny, symbolizujÄ…cy równowagÄ™ pomiÄ™dzy Å›wiatÅ‚em a ciemnoÅ›ciÄ…. Co tym razem przyniosÅ‚o Warszawie i Å›wiatu jesienne przesilenie? 

 

W starych zwiÄ…zanych z WarszawÄ… legendach ważnÄ… figurÄ… jest Wars, rybak, który zÅ‚owiÅ‚ SawÄ™ - piÄ™knÄ… syrenÄ™. Z symbolicznego punktu widzenia Wars jest silnÄ… postaciÄ… mÄ™skÄ…, podporzÄ…dkowujÄ…ca sobie rzeczywistość, tworzÄ…ca patriarchalnÄ… kulturÄ™ opartÄ… na dominacji i nieograniczonej produkcji. Oczywistym, dosÅ‚ownym i jednoczeÅ›nie symbolicznym, efektem wpisanej w ideaÅ‚ niezrównoważonego rozwoju nadprodukcji sÄ… Å›mieci, zanieczyszczenie wody, powietrza i ekosystemu. Kultura patriarchalna jest autodestruktywna. Jej efektem jest cierpienie wynikajÄ…ce z podporzÄ…dkowania natury przez ekonomiÄ™ i politykÄ™ - cierpienie zarówno kobiet, jak i mężczyzn, ludzi i organizmów nieludzkich. 

Wars, jako rybak aktywnie wykorzystywaÅ‚ naturÄ™, natomiast rolÄ… zÅ‚apanej w sieci biernej Sawy byÅ‚o, nudne z dzisiejszej perspektywy, bycie piÄ™knÄ…. Sawa, póÅ‚ryba-póÅ‚kobieta, która zachowaÅ‚a bliski zwiÄ…zek ze Å›wiatem natury byÅ‚a wyrazem wyobrażeÅ„, tÄ™sknot i erotycznych pragnieÅ„ odciÄ™tego od natury, zagubionego w kulturze i cywilizacji Warsa. Legenda o Warsie i Sawie byÅ‚a mÄ™skÄ… fantazjÄ… o powrocie do natury, tyle że, niestety, niespeÅ‚nionÄ… - Wars próbowaÅ‚ z uprzywilejowanej pozycji zawÅ‚adnąć kobiecoÅ›ciÄ… i caÅ‚ym otaczajÄ…cym go Å›wiatem. 

 

W magicznym czasie jesiennej równonocy, Wars i Sawa, dwa pierwiastki zawarte w nazwie miasta, mÄ™ski i żeÅ„ski, poddane zostaÅ‚y transfiguracji. Znana warszawska legenda odzwierciedlajÄ…ca dominacjÄ™ kultury patriarchalnej nad żywioÅ‚em kobiecym zostaÅ‚a zdekonstruowana. Czy teraz nowy mit może stać siÄ™ podstawÄ… do odzyskania równowagi, dziÄ™ki której kultura patriarchalna, oparta na wyzyskaniu przyrody zostanie przeksztaÅ‚cona w kulturÄ™ odrodzenia, opartÄ… na partnerskiej relacji kobieta - mężczyzna, kultura - natura, Å›rodowisko - cywilizacja? 

 

 


***
DziaÅ‚anie realizowane w ramach Programu “Mobilni w Kulturze 2021”, finansowane ze Å›rodków m.st. Warszawa”.

LOGO białe poziom.png
bottom of page